پر کردن دندان چیست؟

یکی از شایع‌ترین اختلالات بیماری‌های باکتریایی دندان پوسیدگی دندان است. پوسیدگی دندان نوعی خرابی دندان است و زمانی اتفاق می افتد که میکروب‌های دهان، اسید‌های تولید کنند که باعث تجزیه دندان شوند و رفته رفته باعث ایجاد حفره در دندان می‌شوند که به آن کرم خوردگی دندان نیز می‌گویند. اگر پوسیدگی دندان به موقع درمان نشود، می‌تواند باعث درد، عفونت و از دست رفتن دندان شود.

یکی از مرسوم‌ترین راه‌های درمان پوسیدگی دندان پر کردن دندان است که این نوع از درمان بیشتر در پوسیدگی‌هایی صورت می‌گیرد که خیلی عمیق نیستند. پر کردن یا ترمیم دندان به عملیات برگرداندن شکل ظاهری دندان آسیب دیده با مواد ترمیم کننده دندان را پر کردن دندان می‌گویند. حفره ناشی از پوسیدگی با مواد مخصوص دندانپزشکی پر شده تا سلامت دندان حفظ شود و از بیشتر شدن پوسیدگی و جدی شدن مشکل جلوگیری کند.

اهمیت پر کردن دندان

هدف از ترمیم و پر کردن دندان این است که بافت پوسیده دندان برداشته شود و حفره ایجاد شده با مواد مخصوص پر شود تا دندان ظاهری طبیعی و عملکردی مناسب داشته باشد. پر کردن دندان برای مواردی صورت می‌گیرد که پوسیدگی دندان خیلی عمیق نبوده و دندانپزشک از استحکام لازم دندان با استفاده از روش درمانی پر کردن مطمعن است. تمام دندان‌ها، چه عقب چه جلو، و تمام سطوح قابلیت این را دارند که با درمان پر کردن دندان ترمیم پیدا کنند.  حتی پوسیدگی دندان جلو را می‌توان با مواد همرنگ دندان ترمیم کرد.

مراحل پر کردن دندان

تشخیص پوسیدگی دندان و تهیه عکس رادیوگرافی در صورت تشخیص پزشک

تشخیص نوع درمان و نوع مواد مصرفی برای پر کردن دندان

ایزوله کردن دندان در واقع قبل از هر کاری بی حس کردن دندان

مرحله بعد برداشتن و تراش پوسیدگی‌های دندان و آماده کردن ناحیه تحت درمان است

در مرحله آخر دندان پزشک ناحیه خالی شده را با مواد مخصوص پر کرده و باید جوری ترمیم را انجام داده که کاملا به دندان چسبیده و از ورود باکتری‌ها و ذرات غذا به داخل دندان جلوگیری کند.

در نهایت کوتاهی و بلندی دندان چک می‌شود و در اخر شستشوی دهان

انواع مواد برای پر کردن دندان

موادی که برای پر کردن قسمت تخلیه شده دندان به کار می‌رود انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

مواد فلزی: آمالگام، آلیاژ طلا

مواد همرنگ دندان: کامپوزیت، سرامیک، شیشه اینومر

مواد پر کننده موقت: زمهریر، زونالین، کلتوزول، موم چسب

آمالگام

آمالگام از قدیمی‌ترین موادی است که برای پر کردن دندان از ان استفاده می‌شود. آمالگام ماده‌ای غیر همرنگ (نقره‌ای یا سیاه) است. آمالگام ترکیبی از چند فلز نقره، جیوه، قلع، مس و روی است. آمالگام یکی از محکم‌ترین و ارزانترین مواد برای پر کردن دندان است و بیشتر برای پر کردن دندان‌های بزرگ به کار می‌رود.

شرکت‌های مختلف تولید کننده آمالگام دندانی درصدهای مختلفی از نقره، قلع و جیوه، روی و مس را به کار می‌برند که بیشتر آن نقره است. در مقایسه با سایر مواد پر کردنی دندان آمالگام دارای استحکام و دوام بیشتری بوده و همچنین ارزانتر است. اما آمالگام‌ها بی عیب و نقص هم نیستند در ابتدا رنگ آنها نقره‌ای است و سپس به مرور زمان تیره می‌شوند.

کامپوزیت

پر کردگی‌های کامپوزیتی معمولا از جنس شیشه‌های پودری و رزین اکرلیک هستند. پر کردگی‌های کامپوزیتی ظاهری شبیهه دندان طبیعی دارند و از این رو طرفداران بیشتری دارند.  از دیگر مزیت‌های مواد کامپوزیتی این است که در صورت استفاده از آن لازم نیست بخش سالم دندان تراشیده شود. کامپوزیت بر خلاف فلز دچار خوردگی و تغییر رنگ نمیشود. این نوع ماده پرکردنی انتخاب مناسبی برای دندان‌هایی است که هنگام جویدن غذا فشار کمتری را متحمل می‌شوند و همچنین برای ترمیم پوسیدگی‌های کم بهترین گزینه است.

اما از نقطه ضعف کامپوزیت‌ها این است که برای ترمیم پوسیدگی‌های بزرگ مناسب نیستند و هزینه آن نسبت به آمالگام بیشتر است. مواد سازنده کامپوزیت دندان نسبت به آمالگام دوام کمتری داشته و همچنین برای پر کردن با کامپوزیت زمان بیشتری لازم است.  در ضمن مواد کامپوزیتی نسبت به لک شدن با چای و قهوه حساس‌تر هستند.

مواد سرامیکی (پرسلن)

مواد سرامیکی موادی هستند که بر خلاف مواد کامپوزیتی و مواد آمالگام به دندان چسبانده نمی‌شوند. این مواد در لابراتوارهای دندانپزشکی برای پوشش دهی پوسیدگی‌های دندان تهیه می‌شوند. با استفاده از این مواد روند درمانی ممکن است بیش از یک جلسه به طول انجامد. از نظر ظاهری شبیهه دندان طبیعی بوده و می‌توان ظاهر دندان طبیعی را با این مواد سرامیکی حفظ کرد.

طلا

یکی از مقاوم‌ترین و بادوام‌ترین نوع پرکردگی‌ها پرکردگی با مواد طلایی است و تنها زمانی به کار برده می‌شود که استحکام بالا مد نظر باشد. مواد طلایی اجازه نمی‌دهد آب دهان، باکتری و ذرات غذا در سوراخ ناشی از پوسیدگی نفوذ کنند. استفاده از این مواد، هزینه سنگینی دارد و رنگ زرین آن کاملاً مشخص است.

گلاس آینومر یا رزین

این ماده رنگی شبیهه دندان داشته و به راحتی به  بافت دندان می‌چسبد از آنجایی که به خوبی می‌توان گلاس آینومر را همرنگ دندان تهیه کرد، این ماده ظاهری طبیعی به دست می‌دهد. معمولا از رزین یا گلس آینومر برای دندان های موقت یا شیری و همچنین پوسیدگی های کوچک استفاده می‌شود زیرا این پرکردگی‌ها بسیار ظریف بوده و به سرعت فرسوده می‌شوند. این پر کردگی‌ها روی دندان‌هایی انجام می‌شوند که هنگام جویدن غذا فشار زیادی را متحمل نمی‌شوند.

مراقبت از دندان پس از پر کردن

بعد از انجام عمل پرکردن، دندان ممکن است حساس شده و دچار درد خفیفی شود اما پس از مدتی از بین می‌رود. در هر حال پس از پرکردن دندان نباید از بهداشت دهان و دندان خود غافل شوید و با رعایت نکات بهداشتی سلامت دندان پر شده و سایر دندان‌ها را حفظ کنید.

دندان‌ها را دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و بین دندان‌ها را یک بار در روز با نخ دندان تمیز کنید.

سعی کنید چیزی بیش از حد گرم یا خیلی سرد نخورید یا ننوشید.

از جویدن غذاهای سفت یا جویدن مستقیم با دندان پر کرده خودداری کنید و تا جایی که ممکن است برای چند روز اول از مواد غذایی نرم استفاده کنید.

از سیگار کشیدن اجتناب کنید.

با محلول آب گرم و نمک هر روز چند بار شستشو دهید.