جراحی لثه

لثه بافتی است که از یک طرف به دندان ها و از طرف دیگر به مخاط دهان متصل می باشد. این بافت گاهی دچار عفونت یا بیماری های دیگر می گردد که باید درمان شود. جراحی لثه یکی از راه های درمان بیماری های لثه یا اصطلاحا بیماری های پریودنتال می باشد.

بیماری لثه چیست؟

اگر به‌صورت روزانه نخ دندان بکشید و دو بار در روز مسواک بزنید، باکتری های داخل دهانتان از بین می روند و به این بیماری مبتلا نمی شوید. اگر مدام دهانتان را شستشو دهید، سطح دندان ها تمیز می شود و جرم و باکتری های موجود روی دندان و خط لثه از بین می روند.

بیماری لثوی با باکتری هایی آغاز می شود که در دهان جمع شده و به لثه می چسبند. این باکتری ها در آنجا انباشته شده و تکثیر پیدا می کنند و در نتیجه پوششی به نام جرم دندان را به وجود می‌آورند. اگر این جرم ها پاک نشوند، بافت پوششی مجاور آن ملتهب می شود و آماس لثه به وجود می‌آید. این التهاب از مراحل اولیه بیماری لثوی به حساب می آید.

لازم به ذکر است که آماس لثه، مرحله اولیه بیماری لثه است و اگر زود آن را درمان نکنید، به بیماری پیرا دندانی (نوع شدیدی از بیماری لثه) تبدیل می شود. پس اگر مرتب به شستشوی دهان خود رسیدگی نکنید و مسواک نزنید، التهاب لثه شدیدتر و بافت لثه متورم تر می شود. در این مرحله ممکن است دچار خونریزی شوید، دندان و بافت لثه از همدیگر کمی فاصله بگیرند و بین آن ها ناحیه‌ای به نام شیار لثه ایجاد شود. در این لحظه می گوییم دچار بیماری لثوی شده‌اید.

عفونت لثه

وقتی باکتری های موجود در جرم، تکثیر می شوند و تا زیر خط لثه ادامه پیدا می کنند، شیار لثه به وجود می‌آید. در این زمان، روش های جرم‌گیری در خانه دیگر جوابگو نیستند، زیرا میکروب به زیر خط لثه رفته؛ جایی که مسواک و نخ دندان به آن دسترسی ندارند. اگر در این شرایط به پزشک مراجعه نکنید، این میکروب ها آنقدر زیاد می شوند که به داخل شیار لثه راه پیدا می کنند.

باکتری های جرم داخل شیار، موادی از خودشان تولید می کنند که باعث می شود بافت سفت کنار لثه فرو بریزد و شیار عمیق تری ایجاد شود. پیشروی بیماری لثوی به این شکل، عفونت را وارد ریشه های دندان می کند و به آن قسمت هم آسیب می زند. درنتیجه، دندان شل می شود، درد می گیرد و بیمار باید عمل جراحی لثه انجام بدهد.

ممکن است قبل از این مرحله، لازم باشد بیمار مراحل درمانی ابتدایی را طی کند و عمل جرم‌گیری و پوشش ریشه انجام دهد. در این فرایند، بهداشت‌کار برای اینکه بتواند جرم ها، رسوب ها و مواد غذایی را از زیر خط لثه بیرون بیاورد، از دستگاهی تمیزکننده استفاده می کند و با ابزاری دستی، میکروب های روی سطح ریشه را بر میدارد تا میکروب ها از بین بروند. بسته به اینکه بیمار چقدر جرم روی دندان هایش داشته باشد، عمل جرم‌ گیری دندان و پوشش ریشه ممکن است بین دو تا چهار جلسه طول بکشد. سپس پزشک فرایند شستشوی دهان را برای بیمار توضیح می دهد تا از آن به بعد بیشتر مراقب دندان هایش باشد.

چرا باید لثه جراحی شود؟

وقتی پزشک لثه را بر می دارد، به ریشه ها دسترسی بهتری خواهد داشت و می تواند خیلی راحت جرم های روی آن را از بین ببرد و بیماری را درمان کند. همچنین، با تغییر شکل لثه، مسواک زدن و شستشوی دهان برایتان آسان تر می شود. البته نتیجه‌ بخشی عمل جراحی لثه به میزان مراقبت های بیمار بعد از عمل (مراقبت های بهداشتی) و میزان حاد بودن بیماری هم بستگی دارد.

جراحی لثه انواع مختلفی دارد و اگر دچار بیماری لثه شده باشید، پزشک ممکن است یکی از آن ها را به شما پیشنهاد دهد. یکی از رایج ترین علت های بیماری لثه، وجود باکتری های فراوانی است که داخل دهان جمع می شوند و تشکیل جرم می دهند. وقتی میکروب های چسبیده به دندان بیش از اندازه باشند، بدن قادر به مقابله با آن ها نخواهد بود و در نتیجه بیماری صورت می گیرد. البته عواملی هم وجود دارد (مانند بیماری های مزمن یا برخی مشکلات پزشکی) که باعث می شود بعضی از افراد بیشتر مستعد عفونت لثه باشند؛ حتی اگر به بهداشت دهانشان خوب رسیدگی کنند.

انواع جراحی لثه

اگر بیماری لثه آنقدر شدید باشد که نیاز به عمل جراحی داشته باشید، پزشک برای درمان یکی از انواع جراحی زیر را پیشنهاد می دهد:

همسطح سازی لثه

در این فرایند، پزشک لثه را بر می گرداند و باکتری های زیر آن را تمیز می کند. سپس لثه را به دندان متصل می کند تا به سمت بیرون منحرف نشود. اگر عمق شیارها بیش از پنج میلی متر باشند، پریودنتیست مراحلی که در جدول بیماران ذکر شده را انجام می دهد. بیشتر بیمارانی که دچار بیماری لثوی ملایم یا شدید شده باشند، تحت این عمل جراحی قرار می گیرند. جراح، لثه را می برد تا بافت لثه از دندان جدا شود. سپس با دستگاه و ابزار جرم‌گیری قوی عمق لثه را تمیز می کند و همه رسوبات، جرم ها و پوشش های میکروبی زیر شیار را خارج می کند.

این جراحی رایج ترین نوع جراحی لثوی است. اگر قرار است عمل همسطح‌ سازی لثه انجام دهید، موارد زیر را بخوانید:

تمیز کردن دندان ها

قبل از جراحی، به ناحیه لثه بی حسی موضعی می زنند تا بی حس شود. همچنین، جراح یا بهداشت‌ کار، قبل از آن دندان هایتان را تمیز می کند. در این مرحله، پزشک درمورد سابقه بیماری های مزمن یا شرایط سلامتتان سوال می پرسد تا عواملی که ممکن است بر عمل تاثیر بگذارد را شناسایی کند.

جرم گیری زیر خط لثه

جراح، لثه ها را به سمت بیرون بر می گرداند تا به بافت زیر آن دسترسی پیدا کند. سپس بافت عفونی زیر لثه و بین دندان را خارج می کند و همچنین عمل جرم‌گیری و پوشش ریشه را انجام می دهد تا جرم ها و باکتری های زیر خط لثه را تمیز کند. این دو فرایند علاوه بر خارج کردن باکتری ها، باعث می شوند بخش های سفت روی ریشه هم از بین برود. در نتیجه احتمال ابتلای دوباره به بیماری لثه کمتر می شود.

بخیه لثه

برای خارج کردن رسوبات روی دندان، از دستگاه های قدرتمند و ابزار دستی استفاده می کنند. همچنین، معمولا پزشک بعد از انجام فرایند جرم‌گیری، مقداری از بافت لثه را هم خارج می کند تا شکلش تغییر پیدا کند. سپس لثه را به محل قبلی بخیه می زند. این بخیه را حدودا هفت روز بعد می کشند.

کشیدن بخیه لثه

پزشک برای اینکه بتواند بافت لثه را دوباره سر جایش بر گرداند، آن را به محل قبلی بخیه می زند. این بخیه ممکن است جذب‌ نشدنی باشد. در این صورت باید بین هفت تا ده روز بعد، برای کشیدن آن به پزشک مراجعه کنید. همچنین شاید جراح پوشش خاصی به نام پریودنتال پک (مخلوطی از گرد اکسید روی و مایع اوژنول) روی قسمت های عفونی دندان قرار دهد.

در این مرحله، پزشک بافت لثه را بر می گرداند و باکتری های عفونی را خارج می کند. سپس استخوان های پیوندی، غشا یا پروتئین های بافت لثه (یا ترکیبی از این سه) را به بافت متصل می کند تا دندان دوباره جان بگیرد و بافت اطراف آن از نو تشکیل شود.

افزایش طول تاج دندان

در این روش، پریودنتیست لثه‌ای که بیش از حد رشد کرده را برش می دهد تا دندان بلندتر به نظر بیاید. این عمل جراحی علاوه بر درمان لثه به منظور عمل های زیبایی هم انجام می شود.

مراحل افزایش طول تاج دندان

بعضی از افراد موقع لبخند، بیشتر لثه هایشان پیدا می شود و فکر می کنند دلیلش این است که دندان هایشان کوتاه است اما این طور نیست. بیشتر اوقات دندان ها اندازه واقعی‌شان را دارند و این بلندی لثه است که باعث می شود دندان ها کوتاه به نظر برسد؛ زیرا بیشتر حجم آن را بافت لثه می پوشاند. برای اصلاح این مدل لثه ها، پزشک از جراحی افزایش طول تاج استفاده می کند.

در این جراحی، پزشک بافت لثه و استخوان اضافه را تغییر شکل می دهد؛ طوری که میزان بیشتری از دندان نمایان شود. این کار را می توان فقط برای یک دندان، همه دندان ها یا دندان های لبخند انجام داد. این جراحی برای اهداف درمانی هم انجام می شود. اگر دندانتان پوسیده باشد یا زیر خط لثه آسیب دیده باشد، همچنین اگر ساختار دندان طوری باشد که مراحل ترمیم را دشوار کند، با افزایش طول تاج، طول بیشتری از دندان نمایان شده و درنتیجه درمان بهتر صورت می گیرد.

پیوند بافت لثه

در این فرایند، جراح بخشی از بافت های داخل دهان را بر می دارد و آن را به لثه پیوند می زند تا لثه هایی که افت پیدا کرده‌اند یا به خاطر بیماری لثه از بین رفته‌اند را جایگزین کند. این جراحی علاوه بر اهداف درمانی به منظور عمل زیبایی هم انجام می شود، زیرا هم از نمایان شدن ریشه و میکروب گرفتن آن جلوگیری می کند و هم ظاهر لثه و دندان را زیباتر می کند.
اگر دندانپزشکتان بعد از معاینه، شما را به پزشک پریودنتیست ارجاع دهد، احتمالا باید عمل جراحی لثه انجام دهید. پریودنتیست کسی است که در درمان بیماری های لثوی تخصص دارد.

جراحی پلاستیک لثه تحلیل رفته

این جراحی برای کسانی توصیه می شود که می خواهند بافت لثه‌ شان را تغییر شکل دهند تا ظاهر بهتری پیدا کند. اگر شخصی دچار تحلیل دندان شده باشد (یعنی لثه از دندان جدا شده باشد)، باید جراحی پلاستیک لثه انجام دهد. در این جراحی بخشی از بافت سقف دهان را بر می دارند(بافت پیوندی) و آن را به دو طرف دندانی که تحلیل رفته پیوند می زنند.

آیا جراحی لثه درد دارد؟

بیشتر افراد بعد از عمل جراحی لثه، درد ملایمی دارند که با مصرف مسکن های معمولی برطرف می شود. اگر دچار تورم لثه شدید، مقداری یخ روی ناحیه متورم بگذارید و اگر پزشک برایتان آنتی بیوتیک تجویز کرد، حتما آن را به موقع بخورید و تمام توصیه های پزشک را به‌ دقت انجام دهید. بعد از جراحی، خطر خونریزی و التهاب لثه هم وجود دارد. در صورت مشاهده چنین موردی، سریع با پزشک تماس بگیرید.
بعد از عمل جراحی لثه، بهداشت‌ کار یا پزشک باید حتما در مورد نحوه مسواک زدن (با استفاده از خمیر دندان آنتی باکتریال حاوی فلوراید) و نخ دندان کشیدن برایتان توضیح دهد. لطفا حتما درباره شستشوی دهان بعد از جراحی از پزشک خود سوال کنید.

خطرات احتمالی جراحی لثه

لثه ها ممکن است تا چند روز بعد از جراحی درد داشته باشند، بنابراین باید چند روزی از مسکن هایی مثل ژلوفن استفاده کنید. گاهی ممکن است لثه یا گوشت کناری دندان بعد از جراحی دچار کبودی، خونریزی یا التهاب شود. همچنین احتمال دارد دندان کمی لق شود، ولی این موقتی است و بعد از مدتی به حالت اولیه باز می گردد.
شاید دندانتان بعد از عمل به مواد غذایی شیرین، سرد یا خیلی گرم حساسیت نشان دهد. علاوه بر این، شاید فضای بین دندان هایتان کمی بیشتر شود و دندان ها بلندتر به نظر بیایند.

مراقبت های بعد از عمل جراحی لثه

بعد از جراحی، نمی توانید دندان هایتان را مسواک بزنید، به همین خاطر باید حداقل برای یک تا دو هفته از دهان‌شویه ضدعفونی کننده استفاده کنید. وقتی مرخص شدید، باید با دقت به دستورات پزشک عمل کنید. این دستورات بسته به نوع جراحی و نوع درمان متفاوت هستند.

سایر مقالات … انواع مختلف آبسه دندان

هزینه جراحی لثه

طبق آخرین تعرفه سال 1402، جراحی پیوند لثه به ازای هر دندان حدودا بین ۷۵۰ تا ۸۵۰ هزارتومان می باشد. جراحی افزایش طول تاج دندان به دلیل زیبایی، هزینه های بالاتری حدودا بین ۲ میلیون تا ۲/۵ میلیون تومان هزینه دارد.

بعد از جراحی لثه چی بخوریم؟

شما می توانید بعد از جراحی لثه، سوپ سرد و شیر سرد بخورید . اصلا به سراغ خوراکی ها و نوشیدنی های گرم نروید. در هفته اول از نوشیدن آب میوه هایی مانند آب پرتقال و همچنین غذا های پر ادویه صرف نظر کنید.