ترمیم و کشیدن دندان های شیری کودکان ، کودکان از لحظه تولد ۱۲ دندان شیری در دهان خود زیر لثه ها دارند که منتظر بیرون آمدن هستند. زمان دندان درآوردن کودکان با هم فرق دارد. بعضی از پدر و مادرها تصور می کنند که چون دندان های شیری بعدا از دهان کودکشان می افتد و دندان های دائمی به جای آنها در می آید چندان مهم نیستند.
اما باید توجه داشته باشند که برای رشد دندان های دائمی و سالم بودن آنها و هضم درست خوراکی ها و ظاهر صورت و نحوه حرف زدن دندان شیری (Baby teeth) در کودکان مهم هستند. اگر به موقع و درست به دندان های شیری رسیدگی شود این موارد در آینده برای کودک مشکلی ایجاد نمی کنند. دندان های آسیاب شیری آخرین دندان های شیری می باشند که از دهان کودک می افتد. در وضعیت معمولی این دندان ها حتی تا سن ۱۲ سالگی آنها با دندان های دائمی عوض نمی شوند، دندان های شیری ۲۰ تا هستند که رفته رفته با دندان های همیشگی کودک عوض می شوند.
اگر دندان های شیری به خوبی محافظت و رسیدگی نشوند منجر به دندان درد و همچنین عارضه های گوناگون دیگر در کودک بعد از درآمدن دندان های دائمی می شود. پوسیده شدن دندان خیلی سریع در کودکان منجر به دندان درد و آبسه دندان (Dental abscess) می شود.
سن کم کودکان امکان بازسازی و درمان دندان های شیری را سخت می کند و احتمال دارد برای درمان آنها کودک به مرحله بیهوشی عمومی برده شود که بدون خطر نیست. با کشیدن دندان شیری کودکان بر اثر پوسیدگی، الگوی رشد دندان های دائمی در هر یک از دندان های کشیده شده دچار مشکل می شود. با این کار فضای لازم برای رشد دندان های همیشگی کم می شود و این دندان ها با مشکل جمع شدگی و یا نامنظم بودن رو به رو می شوند.
دندان دردی که بعد از کشیدن دندان در کودکان ایجاد می شود نگرانی اصلی است و یکی از رایج ترین عوارض کشیدن دندان در آنها است. حفاظت درست و رعایت مراقبت های ویژه بعد از کشیدن دندان کودکان می تواند درد دندان را کم کند و اجازه عفونت و آبسه را در محل دندان کشیده شده ندهد.
توصیه می شود اگر یکی از دندان های شیری پوسیده شده و یا نیاز به کشیدن دارد فورا مرحله های کشیدن دندان پوسیده و خراب شده انجام شود و تدابیر لازم برای پر کردن دندان و ترمیم آنها صورت گیرد تا جلوی خطرها و مشکلات احتمالی به حداقل برسد.
در خیلی از موارد والدین با درمان و ترمیم دندان های شیری کودکان خود به مشکل برمی خورند. آنها معمولا وقتی با دندان پوسیده شیری کودکشان مواجه می شوند فکر می کنند می توانند آن را به راحتی از دهان بکشند و نمی توانند تصور کنند که می توانند این دندان ها را ترمیم و بازسازی کنند.
همانگونه که گفته شد دندان های شیری کودکان خیلی مهم هستند و برای سالم بودن دندان های دائمی و حفظ فضای لازم برای آنها ضروری هستند. ۲۰ دندان شیری با ۲۰ دندان دائمی در کودکان جایگزین می شوند که اگر پیش از آماده شدن دندان های دائمی، دندان های شیری دچار خرابی یا پوسیدگی و یا افتادن شوند می تواند مشکلات زیادی را برای کودکان به وجود بیاورد.
اولین مراجعه والدین برای دندان های کودکان پیش از یک سالگی باشد. البته این مراجعه بیشتر حالت آموزشی دارد و والدین با نحوه کار دندان های شیری کودک آشنا می شوند و می توانند برای داشتن دندان سالم کودک خود تصمیم های مناسبی را بگیرند و با شناخت بیشتر جلوی خیلی از نارسایی هایی مربوط به دندان را در همان زمان کودکی بگیرند.
دندان های شیری باید تا زمان رشد مناسب دندان های دائمی در دهان کودک مراقبت شوند. دندان های شیری جلویی بین ۵ تا ۶ سالگی کودک می افتند. ۸ دندان آسیاب تا سن ۹ تا ۱۳ سالگی هنوز برای رشد آماده نیستند.
در صورتی که دندان شیری آسیاب دوم پوسیده شود و بیفتند، دندان دائمی آسیاب که در ۶ سالگی در می آید نخواهد توانست محل مناسب خودش را در دهان کودک بیابد که به محل دندان کناری خود تجاوز خواهد کرد و مسیر رشد دندان های دائمی را خواهد بست. برای جلوگیری از این کار، از فضا نگهدار دندان شیری جهت نگهداشتن جا برای رشد دندان های دائمی استفاده شود.
دندانپزشک ها برای پیشگیری از نامنظم شدن دندان ها سفارش می کنند که از فضا نگهدار دندان شیری جهت باز نگهداشتن فضای دندان هایی که در آینده رشد خواهد کرد، استفاده گردد.
دندانپزشک برای پوسیدگی دندان شیری توصیه می کند دندان موردنظر پر شود. درصورتی که میزان پوسیدگی زیاد باشد و دندان با پر کردن درست نشود، روکش فلزی در محل دندان گذاشته می شود. روکش فلزی تا زمان درآمدن دندان دائمی می تواند از دندان حمایت کند.
اگر پوسیدگی به عصب و رگ های خونی رسیده باشد، می توان از پالپوتومی استفاده کرد. اگر این عفونت به استخوان رسیده باشد و باعث آبسه دندان شود برای درمان عفونت شاید کار به کشیدن دندان بکشد. بعد از کشیدن دندان هم باید از نگهدارنده فضا برای حفظ فضای خالی ایجاد شده برای رشد دندان های دائمی کمک گرفت. نگهدارنده فضا که به صورت سفارشی برای دهان کودک ساخته می شود و از حرکت دندان های کناری به سوی فضاهای خالی خودداری می کند.
علت های گوناگونی برای بازسازی ، درمان و پر کردن دندان های شیری هست که اصلی ترین آنها به این صورت است.
آبسه کیسه ای چرکین است که به دلیل پوسیده شدن دندان در بافت دندان ایجاد می شود. آبسه یک واکنش التهابی به عفونت است و در نتیجه فعالیت باکتری های دهان تشکیل می شود. و دردآور است و منجر به التهاب و درد جدی در کودکان می شود. (کشیدن و ترمیم دندان های شیری کودکان)
اگر دندان آسیب ببیند یا پوسیده شود، کشیدن دندان شیری احتمال دارد درمان سیم کشی دندان لازم باشد. اگر یکی از دندان های شیری به هر دلیلی به استخوان فک فشار بیاورد، احتمال دارد به دندان دائمی زیر خود صدمه بزند در این حالت نیاز به کشیدن آن محتمل است. در برخی مواقع یک آسیب کوچک به دندان می تواند منجر به از بین رفتن رگ های خونی و اعصاب دندان شود و نیاز به کشیدن دندان باشد.
در این حالات احتمال دارد پالپوتومی مشکل را حل کند، ولی اگر عفونت به منطقه پالپ برسد و منجر به آبسه شدن این منظقه شود باز نیاز به کشیدن دندان ضروری می شود. همچنین در مواردی که دندان های دائمی می خواهند جایگزین دندان های شیری شوند احتمال دارد جمع شدگی در میان دندان ها پدید بیاید و باز نیاز به کشیدن دندان های دائمی احساس شد. همه این موارد را باید دندانپزشک متخصص تشخیص دهد و نسبت به درمان و ترمیم آنها اقدام شود.
کشیدن دندان شیری در مرحله ای باید انجام شود که پوسیدگی دندان خیلی حاد باشد و امکان ترمیم با هیچ روشی مثل روکش فلزی و یا پر کردن نباشد. پوسیدگی در انتهای ریشه اگر باعث عفونت و آبسه شود احتمال کشیدن دندان بیشتر می شود. در هر صورت باید از عفونی شدن دندان شیری پیشگیری کرد، چون خیلی دردآور است و پروسه رشد دندان های دائمی و طرح لبخند کودک را به مخاطره می اندازد.
کشیدن و ترمیم دندان های شیری کودکان ، بعد از کشیدن دندان شیری ممکن است عوارضی مانند درد و خون ریزی در دندان پدیدار شود. با از بین رفتن اثر داروی بی حسی درد ملایم شروع می شود. برای تسکین این درد می توان زا داروهای مسکن و آنتی بیوتیک ها استفاده کرد. احتمال دارد مقداری خون ریزی در دهان، موقعی دیده شود که لخته خونی با مشکل مواجه شده و یا از حفره دهان بیرون بیاید. در این شرایط فشار دادن حفره دهان با یک تکه گاز استریل به مدت ۱۰ دقیقه باید خون ریزی را قطع کند.
مراقبت های لازم بعد از کشیدن دندان شیری کودک بایست به وسیله والدین انجام شود. برای پیشگیری از وارد شدن صدمه به دهان، کودکان نبایست لب، درون دهان یا زبان شان را در زمان بی حسی، گاز بگیرند یا بمکند.
برای اینکه جلوی بیرون آمدن لکه خونی از حفره دندان گرفته شود، کودکان باید از فعالیت های شدید، مثل پریدن، دویدن و فعالیت های ورزشی، در روز کشیده شدن دندان پرهیز کنند.
از گذاشتن انگشت ها، مداد، یا بقیه اجسام سخت در دهان خودداری شود.
کودکان باید از خوردن خوراکی های سخت و سفت و تیزی مثل چیپس یا تنقلات برای چند روز بعد از کشیده شدن دندان شیری پرهیز کنند. این خوراکی ها می تواند به حفره دندان کشیدن شده آسیب بزند.
هر عارضه ای در دهان کودک مشاهده کردید هر چه زودتر به کلینیک دندانپزشکی کودکان مراجعه کنید تا دندانپزشک دهان کودک را معاینه کند.
اگرچه دندان های شیری دائمی نیستند و با لق شدن می افتند ولی مراقبت از دندان های شیری با مراجعه به کلینیک دندانپزشکی برای جلوگیری از ایجاد مشکلات و کج شدن دندان های همیشگی لازم است. هزینه درمان و کشیدن دندان شیری به دندانپزشک متخصص و نوع مشکل دندان بستگی دارد.